KRUIWAGEN XXXVIII

Op donderdag 23 maart organiseert de GVSALM een reeks lezingen in het STAM - Stadsmuseum Gent

Stadsportret en citymarketing: Pieter de Keysere’s zicht op Gent ontleed - Anne-Laure Van Bruane

Amelinckxgebouwen in Gent - Laurence Heindryckx

Reconstructie van het rivierenlandschap in en rond Gent- Frank Gelaude

Afspraak om 19u30 in de Abdijrefter van het STAM! Tot dan?

Inschrijven is niet noodzakelijk, meer informatie omtrent de lezingen kan U hieronder raadplegen.

• In 1524 bracht de Gentse drukker Pieter de Keysere een unieke reeks van drie houtsneden op de markt. De driedelige compositie biedt een gelaagd “stadsportret”: het oudste stadsgezicht van Gent, een allegorische voorstelling met de Maagd van Gent en de wapens van de poorterfamilies en ambachtsgilden. Van de reeks zijn twee ingekleurde exemplaren bewaard (UB Gent, Boijmans Van Beuningen). De Keysere’s houtsneden zijn vanaf de negentiende eeuw veelvuldig gebruikt als inspiratie voor historiserende monumenten of als illustratie bij de geschiedenis van Gent, zonder daarbij vragen te stellen over de oorspronkelijke functie en betekenis. Deze lezing gaat in op de zestiende-eeuwse context van productie en gebruik. De Keysere’s houtsneden blijken een vernuftig staaltje van “citymarketing” avant la lettre, gericht op een breed, lokaal publiek.

• Twintigste-eeuwse appartementsgebouwen worden vaak als achterhaald beschouwd wegens hun gebrek aan architecturale ambities. Als we op zoek gaan naar manieren om de twintigste-eeuwse stadsuitbreidingen in België te herontwikkelen, is het echter belangrijk om deze negatieve waardering voor commerciële residentiële architectuur achter ons te laten, en de sociale, economische, en culturele logica’s die gepaard gaan met deze gebouwen te bestuderen. Amelinckx N.V. was een bouwbedrijf opgericht door François Amelinckx in 1936. Het succes van Amelinckx is te danken aan de grote woningbehoefte in de naoorlogse periode en aan zijn ontwikkelingsmodel van het appartement als investering op een goed gelegen locatie dicht bij uitvalswegen. In de jaren 1970 was Amelinckx de onbetwiste ontwikkelaar nummer één van België, met meer dan 2.200 werknemers en een productie van meer dan 4.000 appartementen per jaar. Na het overlijden van François Amelinckx in 1975 bleef de firma actief onder leiding van zijn protegé Renaat Blijweert, tot de firma in 1985 failliet ging na een nieuwe bouwcrisis. Gedurende de periode 1936-1985 bouwde het bedrijf meer dan 45.000 appartementen verspreid in België. Hoewel voornamelijk bekend van zijn projecten in Antwerpen, was hij ook actief in Brussel, Luik, Gent, Sint-Niklaas, Mechelen, en andere middelgrote provinciesteden. In Gent bouwde Bouwbedrijf Amelinckx 48 appartementsgebouwen tussen 1938 en 1979 op uiteenlopende locaties in de stad. Deze 48 gebouwen opgedeeld in 42 projecten zijn samen goed voor 2.167 appartementen, waarbij 66% van het totale aandeel appartementen geproduceerd werd tijdens de jaren 1970.

• Hoe zag de omgeving van Gent er uit voordat er zich een stad ontwikkelde? Vooraleer de Gentenaars zijn beginnen wroeten, graven en dempen. Waar stroomden en kronkelden de Leie en Schelde? Waar kwamen ze samen? Hoe hoog stond het waterpeil van de rivieren? Welke was de rol van de Zandberg en de Blandijnberg in deze ontstaansgeschiedenis? Welke waren voor de eerste bewoners de interessante locaties voor een abdij, een kasteel of een nederzetting? In deze lezing een poging tot reconstructie, een poging met toch nog een aantal vragen.

Bron: Houtgravure de Keysere 1524, copyright UB Gent.