Gentse Vereniging voor Stad Archeologie Landschap Monument

Haast uit het niets verrezen omstreeks 1200 in verschillende gebieden in Noordwest-Europa monumentale gebouwen in baksteen. Het nieuwe bouwmateriaal werd al gauw erg populair - als baksteen vandaag voor ons vanzelfsprekend is, dan is dat dankzij de pioniers van de middeleeuwen.

In het graafschap Vlaanderen werden de eerste gebouwen in ‘gebakken steen’ opgetrokken in de kuststreek. Waarschijnlijk werd baksteenbouw voor het eerst uitgeprobeerd en ontwikkeld in Brugge, mede dankzij de contacten die men daar had met Noord-Duitse handelssteden aan de Oostzee, met name Lübeck. Hoewel de Vlaamse steenbakkerij en baksteenbouw dus niet zijn uitgevonden in Gent heeft de stad toch een belangrijke en geheel eigen plaats in het baksteenlandschap van middeleeuws Vlaanderen.

Zo bezit Gent de oudst bewaarde bakstenen gebouwen in Vlaanderen buiten de kuststreek. Het toont aan dat het bouwbedrijf in middeleeuws Gent heel snel de innovaties uit de kuststreek, en ook het Waasland, heeft herkend, overgenomen en verder ontwikkeld. De gebouwen die in het begin van de 14de eeuw in Gent werden gerealiseerd behoren architecturaal en bouwtechnisch zelfs tot de meest geavanceerde baksteenarchitectuur van die tijd in Vlaanderen.

De middeleeuwse baksteenarchitectuur in Gent bezit ook enkele plaatsgebonden bijzonderheden die nauw samenhangen met de ligging van Gent centraal in Vlaanderen, als een logistiek knooppunt in de contactzone van verschillende regio’s. Aangezien men vlot kon beschikken over verschillende soorten natuursteen blijkt bij uitstek in Gent dat de keuze voor baksteen meer was dan een louter economische kwestie, maar ook werd ingegeven door de identiteit van de bouwheer. Onder meer de bedelorden hebben voor hun stedelijke bouwprojecten baksteen volop omarmd als een ‘modern’ bouwmateriaal.

De spreker

Na het behalen van het licentiaatsdiploma Kunstwetenschappen aan de KULeuven verdiepte Vincent Debonne zijn interesse in de materiële aspecten van de architectuurgeschiedenis met een studie aan het Raymond Lemaire Centre for Conservation aan diezelfde universiteit. Als erfgoedonderzoeker (sinds 2006) bij het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed, heden agentschap Onroerend Erfgoed, verrichte Vincent Debonne bouwhistorisch onderzoek van verschillende gebouwen in Vlaanderen, gaande van de late middeleeuwen tot de 18de eeuw.

Zijn onderzoeksinteresse gaat vooral uit naar middeleeuwse architectuur, met bijzondere aandacht voor bouwmaterialen, bouwtechnieken en dateringstechnieken. In 2015 verdedigde hij aan de KULeuven zijn doctoraat getiteld ‘Uit de klei, in verband. Bouwen met baksteen in het graafschap Vlaanderen, 1200 tot 1400’. Hierin wordt de snelle opkomst van baksteenarchitectuur in middeleeuws Vlaanderen gesitueerd en verklaard vanuit de introductie, vanaf het begin van de 13de eeuw, van de gotische architectuur en de bouwwijze in de Lage Landen.

Programma

• Stadsarcheologisch welkom
  Gunter Stoops, Adj. Dir., Stadsarcheologie Gent
• De start van een nieuw jaar en de introductie tot de Raveschotlezing 2018
  Annelies Storms, Schepen van Cultuur, Toerisme en Evenementen
• De Raveschotlezing 2018: Flanders Technology in de middeleeuwen
  Bouwen met baksteen in Gent in de 13de en 14de eeuw
  Dr. Vincent Debonne, Erfgoedonderzoeker, agentschap Onroerend Erfgoed

Praktisch

• Donderdag 25 januari 2018, 20u
• Cultuurkapel Sint-Vincent, Sint-Antoniuskaai 10, Gent
  
  

Organisatie: Stad Gent en de Gentse Vereniging voor Stad, Archeologie, Landschap,
Monument vzw.

Toegang gratis, geen inschrijvingen

Inlichtingen: Stad Gent, Stadsarcheologie Gent, De Zwarte Doos, Dulle-Grietlaan 12, B-9050 Gentbrugge, tel. 09/2665760, fax 09/2665787, e-mail Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.