Gentse Vereniging voor Stad Archeologie Landschap Monument
Op donderdagavond 21 april vertellen 4 bevlogen sprekers over recent archeologisch, landschappelijk of bouwkundig onderzoek in Gent.
Het programma voor Kruiwagen XXXVI:
Het provinciehuis in Gent: tijdloos? Evert Vandeweghe
Er wordt momenteel volop gebouwd aan een nieuw provinciehuis in de Leopolskazerne dat in de lente van 2023 in gebruik zal genomen worden. Een historisch moment want bijna 230 jaar lang was het provinciebestuur gevestigd aan de Oranjeberg.
Het indrukwekkende gebouw op die plek belichaamt de rijke geschiedenis van deze instelling maar is in feite verrassend jong. In 1944 werd het toenmalige provinciegebouw immers door de Duitse bezetter in brand gestoken en de heropbouw nam ruim 15 jaar in beslag. Voor de ontwerpers Valentin Vaerwyck (1882-1959) en Jean Hebbelynck (1892-1971) betekende dit project een bekroning van hun carrière: traditioneel qua vormentaal, materiaalkeuze en artistiek programma maar met oog voor een functionele planindeling en recente constructietechnieken. Ruim 60 jaar later blijkt het vooral een duurzaam en kwalitatief gebouw.
Evert Vandeweghe, onderzoeker bij het agentschap Onroerend Erfgoed, neemt ons mee voor een wandeling doorheen de geschiedenis van dit recente monument.
De Kleine Sikkel. Op citytrip naar het middeleeuwse Manhattan. Geert Vermeiren
In het voorjaar en de zomer van 2020 werd, in samenwerking met Sogent, op het achtererf van de patriciërswoning De Kleine Sikkel (Nederpolder 2) een vlakdekkend archeologisch onderzoek uitgevoerd. De verwachtingen waren hoog! Het terrein situeert zich namelijk in de directe nabijheid van de voormalige portusomwalling.
Zoals steeds bij een opgraving worden tal van vragen opgelost, maar… komen er nieuwe bij. Met dit onderzoek kregen we alvast een nieuwe aanvullende kijk op de reeds gekende perceelsinformatie.
Niet alleen de ondergrond werd onder handen genomen, ook de talrijke sporen in de nog rechtstaande muren van het pand werden van de nok tot de kelder onder de loep genomen en met de nieuwste digitale technieken geregistreerd.
Bron afbeelding: De Kleine Sikkel met bepleisterde gevel voor de restauratie van 1912 en haar huidige uitzicht (Stad Gent, De Zwarte Doos, Archief Gent, BD_TT2014_FO_40)
Bezoekerscentrum Sint-Baafskathedraal te Gent. Bressers Architecten
In oktober 2012 startte de restauratiecampagne van het Lam Godsretabel. Voor de opstelling van het retabel na restauratie, koos het opdrachtgevend bestuur een nieuwe locatie in de kathedraal. Een nieuw bezoekerscentrum werd in de kathedraal geconcipieerd en dit vanuit een weloverwogen missie om internationale gastvrijheid, een brede maatschappelijke dialoog en universele toegankelijkheid te verenigen.
Via een doordacht circulatiecircuit, vertrekkend in de kruisbeuk en flanerend langsheen de noordzijde van de bovenkerk, kan iedere bezoeker alle niveaus van zowel de kathedraal als het kapittelhuis vlot bereiken. Een nieuw beglaasd volume vormt de spil in deze optimale ontsluiting van beide monumenten.
In de crypte kan men middels de augmented reality alles te weten komen over de opmerkelijke geschiedenis van zowel het Lam Gods als de Sint-Baafskathedraal. Het hoogtepunt van het hele bezoek is het Lam Godsretabel zelf dat schittert in de Sacramentskapel.
Gelet op de historische, centrale plek in de Gentse binnenstad was archeologische begeleiding tijdens de werkzaamheden een absolute must. Momenteel loopt de verwerking van het hierbijhorende veldonderzoek nog. Toch kan al vermeld worden dat er belangrijke ontdekkingen hebben plaatsgevonden omtrent de romeinse periode en tevens prestedelijke sporen zijn aangetroffen die het potentieel hebben om de vroegste geschiedenis van Gent deels te herschrijven.
Naast de integratie van het bezoekerscentrum en de archeologische werken, kenmerkten ook restauratie- en conservatiewerken het project. Zowel de kranskapellen van de kathedraal als het kapittelhuis werden vakkundig aangepakt. De daken, gevels en delen van het interieur werden onder ervaren handen genomen met de nadruk op een maximaal behoud.
Gentse bruggen. Renaat Coene
Samen met een team auteurs van ingenieurs en historici bracht de Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen van de Stad Gent eind vorig jaar een uniek boek uit over de Gentse bruggen. Het is een erg toegankelijk boek geworden voor een breed publiek zonder hierbij op diepgang in te boeten.
In de lezing zal Renaat Coene, co-auteur en ingenieur bij de Stad Gent, u vertellen over de oudste nog aanwezige tot de meest recente of zelfs toekomstige bruggen. Hij zal hierbij enkele thema’s aanraken, zoals: Wat was de invloed van de vele waterlopen en de scheepvaart bij de bouw van bruggen? Hoe bepalend was en is de voortdurend veranderende mobiliteit? Welke evoluties in materialen en technieken stellen we vast? Hoe pakt men het beheer van bruggen tegenwoordig aan? Wanneer kan men over een geslaagd ontwerp spreken? Hoe dragen bruggen bij tot grote stadsvernieuwingsprojecten?
Bruggen zijn bovenal een uitdrukking van de tijdsgeest en de maatschappelijke context waarin ze gebouwd zijn en deze verandert veel vlugger dan de ontwerpers of bouwheren ooit konden vermoeden. Gent mag dan wel over geen iconische bruggen beschikken, maar mag best trots zijn op haar rijk patrimonium. Via de lezing word je warm gemaakt om die bruggen nadien ook in de stad te gaan ontdekken.
Praktische info:
Donderdag 21 april 2022
20u00
Sint-Baafshuis, Zaal Van der Noot, Biezekapelstraat 2, Gent.
Toegankelijke voor minder mobiele mensen.
Gratis voor leden, niet-leden betalen 5 euro.
Inschrijven is niet nodig.